بررسی اصول و گام های طراحی وب سایت

طراحی وب سایت مهارتی است که جنبه های نظری، فنی و هنری فراوانی دارد. در جنبه های نظری این مهارت، روش شناسی طراحی وب سایت مورد بررسی قرار میگیرد که نتیجه آن رسیدن به بهترین روش برای برقراری ارتباط با مخاطب و انتقال پیام، پاسخگویی به نیازهای کاربران و جلب رضایت آنها است.
جنبه های فنی طراحی وب سایت بر شیوه های پیاده سازی وب سایت و فن آوری های به کار گرفته شده در آن تمرکز دارد تا وب سایت با سرعت مناسب و کارایی قابل قبول پیاده سازی شود و از امنیت کافی هم برخوردار باشد. در جنبه های هنری هم ملزومات ایجاد یک سایت با جذابیت های بصری بالا و زیبایی ظاهری مورد بحث قرار می گیرد.

گام های اولیه طراحی سایت

برای ایجاد یک وب سایت مانند هر نرم افزار دیگری باید مراحلی را طی نمود تا ضمن تعیین اهداف مورد نظر از ایجاد صفحات وب، مسیر رسیدن به این اهداف تا حدی روشن شود. در یک جمع بندی کلی می توان موارد زیر را به عنوان مراحل طراحی یک وب سایت برشمرد:
الف) نیازسنجی: در این مرحله باید مشخص کنید هدف از ایجاد وب سایت چیست. برای رسیدن به این شناخت، اغلب اوقات لازم است با سفارش دهنده وب سایت یا افراد مطلعی که توسط وی معرفی میشود مصاحبه صورت گیرد تا پاسخ روشنی برای پرسشهای زیر به دست آید
وب سایت جزو کدام دسته از پایگاه های اینترنتی قرار می گیرد؟ آیا بیشتر بر جنبه اطلاع رسانی تأکید دارد یا جنبههای دیگری مانند فروش کالا و خدمات، سرگرمی، به اشتراک گذاری نظرات کاربران و … موردنظر است.

مخاطبان وب سایت چه افرادی هستند و چه ویژگیهایی دارند؟ آیا مراجعه کنندگان به وب سایت مخاطبان عمومی هستند یا قشر خاصی مانند دانشجویان، دانش آموزان، کارمندان یک اداره، کودکان و به کاربران اصلی وب سایت را تشکیل می دهند؟

برآورد اولیه از تعداد مخاطبان سایت و حجم اطلاعات چه میزان است؟ آیا وبسایت در زمره پایگاههای اینترنتی کوچک با کاربران محدود قرار می گیرد یا به دلیل ماهیت آن مورد استفاده تعداد زیادی از مخاطبان واقع میشود؟ برای نمونه وب سایت یک شرکت تجاری احتمالا در بدو تأسیس بازدید کننده چندانی نخواهد داشت اما وب سایتی که برای اطلاع رسانی در مورد نمرات دانش آموزان یک دبیرستان ایجاد میشود قطعا با انبوهی از مراجعه کنندگان مواجه میشود.

ب) تهیه طرح اولیه: پس از کسب شناخت کافی از اهداف ایجاد وب سایت باید طرحی را آماده کنید که موارد زیر را شامل شود. مکتوب نمودن این موارد به شما کمک می کند بر اساس شناخت به دست آمده از اهداف وب سایت، برای طراحی وب سایت یک گام عملی دیگر بردارید.

• بخش های اصلی و فرعی وب سایت را مشخص کنید. بخشهای اصلی، اهداف وب سایت را محقق می کنند و بخشهای فرعی به منظور جلب نظر مخاطبان، خدمات جذابی را ارایه میدهند. برای نمونه در وب سایت یک شرکت رایانهای، اطلاع رسانی مورد تواناییها، خدمات و پروژههای شرکت بخش اصلی محسوب میشود اما میتوان برای جلب نظر مشتریان، یک بخش فرعی را برای دانلود نرم افزارهای پرکاربرد در نظر گرفت.
• ساختار سایت را طراحی نمایید. این ساختار باید ارتباط میان صفحات مختلف و روشهای موجود در پیمایش وب سایت را به گونهای مشخص نماید که دسترسی به بخشهای گوناگون با سرعت و بدون ایجاد سردرگمی برای کاربران انجام شود.
• در مورد روش جستجوی اطلاعات درون وب سایت، تصمیم گیری کنید.
• اجزاء تشکیل دهنده وب سایت را مشخص نمایید. این اجزاء در مورد وب سایتهای ساده، همان صفحات حاوی اطلاعات هستند اما در وب سایتهای پیچیده تر شامل سرویس های قابل ارایه میباشند. برای نمونه باید مشخص کنید که آیا وب سایت شما امکان ثبت نام کاربران و ارایه خدمات پست الکترونیک به آنها را فراهم می کند یا خیر، در انتهای این مرحله مهم، باید تصویری کلی از نقشه وب سایت در ذهن شما شکل بگیرد تا به تدریج آن را مکتوب و تکمیل نموده و به این ترتیب وارد مرحله تهیه محتوا شوید.

ج) تهیه محتوا: هنگامی که پیاده سازی وب سایت به مرحله پیاده سازی نزدیک شد باید محتوای در نظر گرفته شده برای وب سایت را در قالبهای موردنیاز تهیه و آماده سازی کنید. این محتوا می تواند شامل موارد زیر باشد:
متن، شامل صفحات وب حاوی نوشته یا اسناد متنی قابل دانلود

مالتی مدیا: مجموعهای از تصاویر یا فایلهای صوتی – تصویری مرتبط با مطالب، عکسهایی از محصولات، تبلیغات و و فایلهای اجرایی: شامل فایل برنامه های قابل دانلود، افزونه های موردنیاز مرورگر و

مالتی مدیا: مجموعهای از تصاویر یا فایلهای صوتی – تصویری مرتبط با مطالب، عکسهایی از محصولات، تبلیغات و…

فایلهای اجرایی شامل فایل برنامه های قابل دانلود، افزونه های موردنیاز مرورگر و…

د) پیاده سازی: تهیه طرح و بازنگری در اجزاء مختلف آن تا رسیدن به نسخه نهایی، طراح وب سایت را وارد مرحله پیاده سازی یعنی ایجاد وب سایت می کند. در این مرحله باید به پرسشهای زیر پاسخهای مناسبی داده شود:

با توجه به طرح وب سایت، پیاده سازی آن با استفاده از چه ابزارها و فن آوری هایی ممکن است؟

کدام یک از این ابزارها و فن آوریها، کارایی و امنیت مورد نظر را با صرف کمترین هزینه به دنبال دارند و در عین حال قابلیت توسعه وب سایت را افزایش می دهند؟

بر اساس برآورد صورت گرفته در مورد حجم اطلاعات و تعداد کاربران، چه امکانات سخت افزاری برای راهاندازی وب سایت مورد نیاز است؟
ه) آماده سازی و انتشار: پس از پیاده سازی و درج محتوای صفحات وب سایت می بایست با انتخاب نام دامنه و تهیه فضای میزبان نسبت به آماده سازی و انتشار وب سایت بر روی سرور وب اقدام نمود.

و) اشکال زدایی و توسعه: پس از درج محتوا در وب سایت و قرار دادن آن بر روی سرور وب لازم است ضمن رفع اشکالات موجود در آن که اغلب از خطاهای پیادهسازی ناشی میشود. میزان تطابق وضعیت سایت با نیازسنجی اولیه مورد ارزیابی قرار گیرد. این تطبیق که با ارزیابی تعداد مخاطبان و نیز بازخوردهای دریافت شده قابل انجام است به مدیران و طراحان وب سایت کمک می کند برای ایجاد تغییرات در ساختار با محتوای وب سایت و نیز برنامه ریزی برای طرحهای توسعهای اقدامات لازم را صورت دهند.